زنجان در هزاره قبل از میلاد

گزارشی از شانزدهمين نشست علمی/فصلی و پنجمین دوره جایزه کتاب شیخ اشراق انجمن دوستداران تاريخ و فرهنگ زنجان

شانزدهمين نشست علمی/فصلی انجمن دوستداران تاريخ و فرهنگ زنجان و پنجمین دوره جایزه کتاب شیخ اشراق با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان طبق اعلام قبلی در ساعت ۱۷ روز پنجشنبه ۱۹ امرداد ۱۴۰۲ با حضور جمعی از علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ زنجان در فرهنگسرای امام خمينی برگزار گرديد.

در ابتدا کلیپ گزارشی از مجموعه فعالیت های انجمن پخش شد. سپس در ادامه دکتر مهدی افضلی مدیر عامل انجمن تاریخ و فرهنگ زنجان به ارائه مطلب با عنوان«شاهک نشین آندیا» پرداخت.
افضلی گفت شاهک نشین ها یا خان نشین ها حکومت های محلی و در حوزه تمدنی قیزیل اوزن بوده اند و آندیا یکی از شاهک نشین های چهارگانه این منطقه بوده است که موقعیت جغرافیایی آن با منطقه طارم در شمال استان زنجان انطباق دارد. همچنین نظریه ای مبنی بر ارتباط تمدن مارلیک (رودبار) با تمدن آندیا وجود دارد که ضمن مناقشه برانگیز بودن، نکته ای قابل تامل نیز به شمار می رود.
در بخش دوم برنامه آقای حامد ذیفر مسئول تیم باستان شناسی سایت انذر طارم گزارشی از وضعيت باستان شناسی هزاره قبل از میلاد در منطقه زنجان و پژوهش های باستان شناسی در تپه های پیش از تاریخ انذر طارم ارائه نمود. وی مساله فرهنگ و باستان شناسی و ابزارها و روش هایی که باستان شناسی برای تحلیل یافته های خود از آنها بهره می گیرد را برشمرد و افزود زنجان از نظر باستان شناسی فرهنگی منطقه بین فرهنگی به شمار می رود. غنای فرهنگی منطقه چنان است که هم آثاری از فرهنگ زاگرس و هم فرهنگ دشت قزوین را می توان مشاهده کرد. در دره طارم و در امتداد آن منطقه مارلیک رودبار یافته های حاصل از باستان شناسی به میزان زیادی نظریه مبتنی بر ارتباط آندیا با مارلیک را تایید می نماید. آثار موجود در انذر دوره نوسنگی تا اشکانی را شامل می شود که خود بیانگر اهمیت این سرزمین در ادوار مختلف می باشد. نکته حائز اهمیت برهم کنش های فرهنگی از دوره نوسنگی تا دوره تاریخی و حتی اسلامی وجود دارد اگرچه ممکن است بسیاری از این تغییرات صرفا فرهنگی باشند و لیکن طبق شواهد موجود جا به جایی های جمعیتی نیز در منطقه محرز می باشد.
در خاتمه سخنانش با اشاره به پتانسیل های موجود برای مطالعات باستان شناسی در زنجان به لزوم اجرای طرح هایی هدفدار در این مورد تاکید نمود.
فراز دیگر برنامه پنجمین دوره جایزه کتاب شیخ اشراق بود.این جایزه همه ساله در هشتم امرداد همزمان با روز بزرگداشت شیخ اشراق برگزار می گردد. تاریخ، فرهنگ و هنر زنجان و نیز شیخ شهاب الدین سهروردی شاخص ها و موضوعات اصلی انتخاب کتاب سال می باشد.

کتاب “جنگ زنجان” تالیف دکتر پرویز فتح الله پور به عنوان کتاب برگزیده این دوره از سوی دواران انتخاب و لوح تقدیر دریافت کرد. همچنین کتاب”تاریخ مردم انگوران”تالیف آقای محمدعلی نقدی و کتاب”داستان مرکز تحصیلات تکمیلی زنجان”تالیف خانم ماندانا فرهادیان به عنوان آثار قابل تقدیر انتخاب شدند.
بخش پایانی برنامه به تقدیر از حسن حسینعلی پژوهشگر و نویسنده تاریخ و فرهنگ زنجان، اختصاص داشت و از زحمات وی در حوزه زنجان شناسی با اهدا لوح سپاس از طرف انجمن دوستداران تاریخ و فرهنگ زنجان و به پاس همکاری های بی شائبه اش با “هیئت امنا بازار تاریخی زنجان” در ارائه مقالات به نشریه بازار زنجان، از سوی هیات امناء بازار زنجان و همچنین از طرف اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان توسط خانم حیدری و همچنین با اهدای گل از طرف خانواده و دوستانش تقدیر گردید.
در این برنامه دکتر جمشید وفا رئیس هیات مدیره انجمن تاریخ و فرهنگ زنجان، شخصیت حسینعلی را مثال زدنی و سعی بایسته وی در مطالعه و تحقیق را ستودنی شمرد.

تهیه و تنظیم:فاطیما سیاحتی