آخرین پیروزی

آخرین پیروزی

سالگرد پیروزی نبرد گالیپولی

 دکتر جلیل خاوندکار

پیروزی در نبرد گالیپولی یا به زبان مسلمانان و ترک‌ها چاناک‌قلعه آخرین پیروزی بزرگ مسلمانان در مقابل نیروی پیشرونده غرب بود. در این جنگ بزرگ اما نه چندان سرنوشت‌ساز بیش از نیم میلیون نفر کشته و زخمی برجای ماند. در این نبرد کشتی‌های نیروی دریایی متفقین آسیب زیادی دیدند اما در پایان جنگ، با فروپاشی امپراطوری عثمانی، آنان فاتح جنگ جهانی اول شدند!
   پیروزی چاناک‌قلعه حماسه باشکوهی بود که مدرن‌ترین ارتش‌های آن دوره را به زانو درآورد اما برای ترک‌ها بیش از ۲۵۰ هزار شهید، قریب به صدهزار مجروح و قریب به یکصدهزار اسیر، بیمار و مفقود داشت که بیش از بیست هزار تن از بیماران نیز درگذشتند اما به قول اردوغان رئیس جمهور ترکیه عبارت “چاناک‌قلعه صعب العبور است” را در تاریخ حک کرد.
  ما باید نه تنها از فداکاری‌ها و مبارزات مسلمانان مبارز و مجاهدت نیاکان و اجدادمان در چاناک‌قلعه که از شکست بزرگی که در انتهای جنگ دامنگیر شد، درس بزرگی بگیریم. این همان داستان همیشه زنده ناپلئون و توهم پیروزی جنگ سالاران است که به ناپلئون گفتند پیروز شدیم. پرسید چقدر تلفات دادیم؟ گفتند ۵۰ درصد ارتش از بین رفت! گفت اگر یک‌بار دیگر پیروز شویم، نابود می‌شویم.
   اغلب فرماندهان و مجاهدان چاناک قلعه از انور پاشا گرفته تا جواد پاشا و اسد پاشا به همراه عثمانی باختند اما یکی از فرماندهان سطح دو جنگ به نام مصطفی کمال پاشا با همراهی متواضعانه فوزی پاشا و تعدادی از فرماندهان توانستند با رهایی از “توهم پیروزی همیشگی اسلام”، “اندیشه استفاده از امکانات محدود” و “بسط آزاد اندیشی” و “عمل‌گرایی”، از دل خاکستر امپراطوری عثمانی، ترکیه امروز را بنا نهند.
  شوربختانه پس از پیروزی بزرگ مسلمانان در گالیپولی و فروپاشی عثمانی، بسیاری از  رهبران مسلمان در مصر، لیبی، تونس، مراکش، یمن، عراق، سوریه، فلسطین، ایران و افغانستان بدون درس‌آموزی از تاریخ در پی آن بودند که به دنبال یک پیروزی کوچک _نه در حد گالیپولی، جهان را و حکمرانی بین‌المللی را جابجا کنند و این توهم نه تنها فرصت‌های محدود پیشرفت را از ایشان گرفته بلکه عمدتا روزهای سیاهی را برای ملت‌ها به ارمغان آورده است.